Systemy MES (Manufacturing Execution Systems) nadal najczęściej są wdrażane przy użyciu tradycyjnego podejścia etapowego (tzw. model kaskadowy – ang. waterfall). Tendencja ta od lat ulega jednak systematycznej zmianie, a coraz więcej przedsiębiorstw rezygnuje z modelu kaskadowego na rzecz metod zwinnych (Agile).
Zwinne metodyki wdrażania są odpowiedzią na szybko zmieniające się otoczenie biznesowe i potrzeby przedsiębiorstwa. Ideą wdrożenia zwinnego jest szybkie rozpoczęcie pracy ze standardową wersją aplikacji, a następnie stopniowe, iteracyjne dopasowywanie jej do szczegółowych potrzeb użytkownika. To diametralna różnica w porównaniu z metodą tradycyjną (kaskadową), w której cały proces wdrożenia jest sztywno rozpisany z góry, a długi czas jaki upływa od poczynienia założeń do finalizacji prac często powoduje, że wiele z nich ulega dezaktualizacji.
Zalety zwinnego wdrożenia MES
Zwinne podejście do wdrożeń otwiera możliwości nieosiągalne w klasycznym, kaskadowym modelu. Do najważniejszych zalet metodyk zwinnych zaliczyć można:
Szybkie rozpoczęcie pracy z systemem – dzięki uruchomieniu na wstępie bazowej wersji systemu można odsunąć i rozłożyć w czasie często najbardziej czasochłonny etap wdrożenia – dostosowania i modyfikacje pod specyficzne wymagania użytkownika.
Efektywne testowanie – wdrożenie zwinne pozwala podzielić testowanie systemu na małe fragmenty. Testowanie małego zakresu zmian dodawanych w kolejnych iteracjach stanowi duże ułatwienie zarówno dla deweloperów, jak i klienta (testy akceptacyjne).
Szybka weryfikacja założeń – dzięki wdrożeniu zwinnemu klient może szybko przekonać się, jak poszczególne funkcje systemu sprawdzają się w praktyce. Pozwala to na bieżącą ewaluację i korygowanie początkowych założeń.
Lepsze zrozumienie między dostawcą i odbiorcą systemu – stałe zaangażowanie klienta w proces tworzenia kolejnych iteracji systemu pozwala uniknąć nieporozumień, a co za tym idzie marnotrawstwa czasu i środków. Większe zaangażowanie w rozwój systemu przekłada się również na lepszy odbiór aplikacji wśród użytkowników.
Racjonalizacja kosztów wdrożenia – dostawcy oprogramowania, gdy składają ofertę na wdrożenie systemu w modelu tradycyjnym, zazwyczaj zakładają pewien bufor aby zabezpieczyć się przed nieprzewidzianymi sytuacjami. Konieczność prognozowania nakładów pracy w długim horyzoncie sprawia, że taka oferta często jest przeszacowana.
Jak przebiega elastyczne wdrożenie MES?
Przebieg zwinnego wdrożenia systemu MES zależy od przyjętej metodyki. Obecnie najczęściej stosowaną spośród nich jest Scrum. Jakie czynności poprzedzają wdrożenie w Scrum?
Warsztaty określające wymagania – spotkania podobne do analizy przedwdrożeniowej. Służy temu, aby obie strony porozumiały się co do celów stawianych przed wdrożeniem.
Lista potrzeb (Backlog) – jest rezultatem warsztatów. Powinny mieć do niej dostęp wszystkie osoby uczestniczące we wdrożeniu.
Wycena funkcji systemu – zespół deweloperski szacuje czasochłonność realizacji poszczególnych punktów z listy potrzeb na podstawie stopnia ich skomplikowania.
Określenie priorytetów – klient wspólnie z dostawcą określa priorytety dla poszczególnych wymagań. Po tym etapie wszystkie funkcje systemu ułożone są od najważniejszej do najmniej ważnej. Klient może w przyszłości dowolnie modyfikować priorytet dla wszystkich nieopracowywanych jeszcze funkcji.
Ustalenie budżetu – koszt realizacji wszystkich funkcji w oparciu o ich szacunkową czasochłonność.
Wyznaczenie Właściciela Produktu (ang. Product Owner) – Właściciel Produktu to osoba delegowana przez klienta do zarządzania zadaniami po stronie odbiorcy systemu i kontaktu z wykonawcą.
Praca według metodyki SCRUM
Praca w SCRUM zorganizowana jest w ramach etapów nazywanych Sprintami. Każdy Sprint powinien trwać tyle samo, najczęściej długość jego trwania ustala się na 1 do 4 tygodni. Efektem każdego Sprintu jest dostarczenie gotowych do użycia funkcji systemu. Praca w Scrum przebiega według następującego schematu:
Planowanie – Właściciel Produktu razem z wykonawcą ustala listę funkcji jakie mają być zrealizowane. Każda z tych wybranych funkcjonalności musi być przejrzana pod kątem precyzyjnego opisu i tzw. kryteriów odbioru, czyli jasno określonych zadań jakie funkcja ma realizować.
Realizacja – deweloper wykonuje i testuje zaplanowane funkcje. Podczas realizacji istotny jest stały kontakt dostawcy systemu i Właściciela Produktu – tak aby ewentualne można było doprecyzować niejasności.
Oddanie i odbiór – na koniec każdego etapu (Sprintu) wykonawca prezentuje co udało się wykonać. Jest to skończone i przetestowane rozwiązanie, gotowe do zastosowania u klienta.
Podsumowania i wnioski – obie strony podsumowują dany etap. Powinien on dać odpowiedź na pytania: co udało się wykonać, a czego nie, a także czy wystąpiły jakieś przeszkody, i czy można coś usprawnić na przyszłość.
Metodyki zwinne pozwalają wdrożyć system informatyczny metodą małych kroków. Zapewnia to dużą elastyczność procesu, lepszą kontrolę i wysokie zdolności adaptacji rozwiązań do zmieniających się potrzeb. Są to nieocenione zalety w dzisiejszej, tak szybko zmieniającej się rzeczywistości.
Marek Wiązowski,
Quantum Qguar
