Systemy ERP kluczem do zrównoważonego rozwoju firm

Jaką rolę systemy ERP odgrywają przy obliczaniu, monitorowaniu i raportowaniu śladu węglowego przedsiębiorstw?

Cyfryzacja i neutralność klimatyczna nie wykluczają się wzajemnie, wręcz przeciwnie, są ze sobą ściśle powiązane. Zrównoważone i efektywne zarządzanie emisją dwutlenku węgla bezsprzecznie wymaga wprowadzenia zaawansowanej cyfryzacji. W systemach ERP przechowywane są wszystkie istotne dane przedsiębiorstwa, czyniąc je centralnymi bazami danych i procesów. Dlatego, obok MES i TMS (systemów zarządzania transportem), odgrywają one kluczową rolę w obliczaniu i monitorowaniu emisji gazów cieplarnianych.

Cele klimatyczne Unii Europejskiej i Niemiec

Redukcja emisji gazów cieplarnianych o 65% do 2030 roku w stosunku do roku 1990 to ambitny cel klimatyczny Niemiec. Aby go osiągnąć, w ciągu najbliższych 10 lat trzeba będzie zaoszczędzić 372 megatony dwutlenku węgla. Ten ambitny program społeczno-polityczny sprawił, że systemy ERP i Business Intelligence stały się centralnymi narzędziami do poprawy efektywności ekologicznej i realizacji celów ochrony środowiska. Odnosi się to w szczególności do zarządzania emisją dwutlenku węgla.

Od 2024 roku znaczna większość przedsiębiorstw będzie ustawowo zobowiązana do raportowania swojego śladu węglowego. Już dziś banki, biegli referenci i inne instytucje skutecznie wywierają nacisk na gospodarkę w zakresie ochrony środowiska. Neutralność klimatyczna i zarządzanie emisją dwutlenku węgla stawia wiele małych i średnich przedsiębiorstw przed nowymi wyzwaniami.

Pomyślne wdrażanie cyfrowego zarządzania zrównoważonym rozwojem

Współpraca na wszystkich szczeblach przedsiębiorstwa

Wszystkie obszary przedsiębiorstwa, od księgowości poprzez technologię, sprzedaż, zakupy i produkcję aż do serwisu mają wpływ na bilans dwutlenku węgla. Dlatego zarządzanie emisją CO2 musi stać się celem strategicznym całej organizacji. Kluczowe procesy nieodłącznie związane ze śladem węglowym to: analiza, redukcja, kompensacja i komunikacja.

Ogromne znaczenie ma przy tym dostępność poprawnych i kompletnych danych. System ERP jako tzw. Single Source of Truth stanowi podstawę do przeprowadzania wszelkich analiz i podejmowania odpowiednich środków w zakresie całościowego zarządzania emisją dwutlenku węgla, aż do osiągnięcia neutralności klimatycznej poprzez:

• Ciągłe śledzenie emisji CO2
• Opracowanie strategii redukcji emisji
• Wdrażanie środków zapobiegawczych
• Nadzorowanie zmian emisji

Dane dostępne w systemie ERP są analizowane przez różne oprogramowania wyspecjalizowane w śledzeniu emisji, do których zaliczane są m.in. Planetly, Klima.Metrix lub PlanA. Obliczanie emisji dwutlenku węgla spełnia przy tym wymogi standardów GRI, DNK, SBTi i EU Taxonomy. Na tej podstawie tworzony jest bilans CO2 i definiowany ślad węglowy.

System ERP jako stabilny fundament

Wiele systemów ERP znajduje się obecnie w fazie przeprowadzania krytycznych zmian technologicznych. Przechodzą one ewolucję od klasycznego do inteligentnego systemu ERP, kończąc na w pełni zautomatyzowanym systemie. Poprzez adaptowanie systemów na potrzeby technologii chmury i platform stają się one coraz bardziej kognitywne i de facto inteligentne. Coraz częściej wykorzystywane są w tym celu algorytmy sztucznej inteligencji.

Przeprowadzanie całościowych, ukierunkowanych analiz emisji dwutlenku węgla

Przy zarządzaniu emisją dwutlenku węgla rozróżnia się bezpośrednią, własną emisję i pośredni ślad węglowy. Ślad węglowy to z jednej strony emisja związana z zakupioną energią, a z drugiej strony całe spektrum emisji wzdłuż łańcucha logistycznego wraz ze wszystkimi działaniami przygotowawczymi. Sposób przygotowania takiego bilansu przedstawia następująca grafika:

Zintegrowane zarządzanie emisją dwutlenku węgla w połączeniu z systemem ERP, będącym punktem sterowania całego łańcucha wartości, może poprowadzić przedsiębiorstwa do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Bazując na danych ERP, MES i TMS, system wyspecjalizowany w szukaniu potencjałów redukcji emisji gazów cieplarnianych może przeprowadzać obszerne analizy aktualnej emisji dwutlenku węgla. Następnie, z pomocą systemu ERP, możliwa jest redukcja emisji we wszystkich istotnych obszarach działalności.

Do obszarów tych należą sterowanie łańcuchem dostaw i planowanie produkcji, jak również planowanie zbytu, zarządzanie flotą pojazdów, systemy transportowe oraz wszystkie działania w sprzedaży. Przykładem może być wymiana wszystkich prefabrykatów obciążonych wysoką emisją dwutlenku węgla na produkty ze znacznie lepszym ekobilansem. Przedsiębiorstwa mogą w dużym stopniu redukować zasoby poprzez wdrażanie skonsolidowanych procesów operacyjnych, zmniejszenie zapotrzebowania energetycznego i zużycia papieru, ograniczenie wyjazdów służbowych, oszczędne wykorzystanie materiałów produkcyjnych i opakowaniowych oraz środków pomocniczych, jak również recykling odpadów.

Ponadto, dzięki optymalizacji planowania zbytu i dyspozycji materiałów można uniknąć nadprodukcji. W ten sposób producenci mogą realizować całościowe bilansowanie i śledzenie emisji dwutlenku węgla oraz wdrażać środki zapewniające redukcję emisji i kompensację śladu węglowego.

Aby osiągnąć neutralność klimatyczną przynajmniej początkowo trzeba korzystać z możliwości kompensacji, takich jak np. przekazywanie ustalonych środków na ponowne zalesianie lasów deszczowych, tworzenie torfowisk i humusu, z własnej inicjatywy lub poprzez wyspecjalizowane organizacje. Przedsiębiorstwa coraz bardziej zwracają uwagę na efektywność środowiskową swoich partnerów biznesowych, ponieważ nieodpowiedni partner może negatywnie wpłynąć na własne wyniki. Przykładem mogą tu być nabywane prefabrykaty, które posiadają bardzo ujemny ślad węglowy.

Ustalanie standardów cyfrowych ze wsparciem polityki

Do udziału w warsztatach na temat zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw obok producentów systemów ERP, jak np. proALPHA, zaproszono także Ministerstwo Ochrony Środowiska wraz z politykami z lokalnych urzędów zajmujących się ochroną środowiska. Okazało się jednak, że politykom i urzędnikom często brakuje wiedzy o aplikacjach i danych wykorzystywanych przez sektor przedsiębiorstw produkcyjnych.

Natomiast wielu producentów i dostawców oprogramowania nie jest wystarczająco poinformowana o obowiązujących wymaganiach z zakresu zrównoważonego rozwoju i neutralności klimatycznej. Dlatego w przyszłości współpraca pomiędzy dostawcami oprogramowania dla biznesu, Ministerstwem Ochrony Środowiska i przedsiębiorstwami produkcyjnymi powinna zostać zintensyfikowana w formie kolejnych spotkań.

Dla dostawców systemów ERP najważniejsze jest zapewnienie integracji istotnych źródeł danych wzdłuż łańcucha wartości przedsiębiorstwa wraz z łańcuchem dostaw i kanałami sprzedaży, aby w szczególności firmy produkcyjne mogły wykorzystywać specyficzne rozwiązania do śledzenia emisji dwutlenku węgla.

Status zrównoważonego rozwoju przemysłu produkcyjnego

Branża jest w stanie gotowości. Mimo to kwestia zrównoważonego rozwoju i konieczność śledzenia emisji dwutlenku węgla nie osiągnęły jeszcze wymaganego statusu wśród dostawców oprogramowania i przedsiębiorstw produkcyjnych. Standardowe powiązanie wszystkich źródeł danych istotnych do analizy emisji dwutlenku węgla oraz integracja aplikacji takich jak Business Intelligence są kluczowe dla zarządzania emisją CO2. Na tej podstawie można podejmować odpowiednie kroki w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych w produkcji. W wyniku badań przeprowadzonych wśród dostawców i użytkowników oprogramowania, w ramach projektu „Cyfrowe narzędzia sterujące zarządzaniem zrównoważonym rozwojem” na zlecenie Ministerstwa Ochrony Środowiska, stwierdzono:

• Nie tylko wśród dostawców oprogramowania, lecz także wśród przedsiębiorstw produkcyjnych odnotowano potrzebę wprowadzania standardów, np. do obliczania bilansów klimatycznych.
• Życzeniem przedsiębiorstw jest łatwa integracja różnych rozwiązań.
• Natomiast dostawcy oprogramowania z przykrością stwierdzają, że klienci często nie wykorzystują w pełni oferowanych funkcji do zarządzania zrównoważonym rozwojem.

Zwiększająca się liczba ustawowych wymogów i rosnąca świadomość zmian klimatycznych i związanych z nimi potrzeb po stronie konsumentów są napędem dla przedsiębiorstw do szybkiej transformacji własnych procesów w zgodzie ze zrównoważonym rozwojem. Inteligentne systemy ERP w swojej funkcji jako Process Hub i Single Source of Truth oraz jako łącznik pomiędzy różnymi rozwiązaniami specjalistycznymi do śledzenia emisji dwutlenku węgla w niedalekiej przyszłości zaoferują nowe rozwiązania technologiczne do realizacji całościowego zarządzania emisją CO2.