Efektywne zarządzanie procesami produkcyjnymi wymaga gromadzenia, ciągłego dostępu i analizy wiedzy o przebiegu ich realizacji. Systemy informatyczne wspierające funkcjonowanie przedsiębiorstw, np. ERP i MES muszą być więc wyposażone w mechanizmy dostarczające na bieżąco wiarygodne dane z hal produkcyjnych. Wsparcie w pozyskiwaniu wiedzy z masywów danych gromadzonych w tych systemach oferują komercyjne pakiety, w tym klasy Business Intelligence. Umożliwiają one optymalizację i wsparcie w zaawansowanym zarządzaniu procesami produkcyjnymi, np. poprzez maszynową analizę danych, co pozwala na automatyczne wykrywanie i wskazywanie działań mających na celu obniżanie kosztów, zwiększanie wydajności oraz poprawę jakości produktów i efektywności procesów. W praktyce stosuje się te narzędzia do przewidywania awarii i problemów dotyczących jakości, prognozowania czasów realizacji zleceń i wiarygodnego szacowania ich kosztów, również w odniesieniu do nowych produktów.
Zastosowanie opisanych rozwiązań nie jest możliwe bez zapewnienia dwustronnej komunikacji pomiędzy maszynami i ich operatorami a systemami informatycznymi. Główną trudność w tym obszarze stanowi znaczne zróżnicowanie parku maszynowego, który zazwyczaj tworzą maszyny różnego typu, pochodzące od wielu producentów i wyposażone w systemy sterowania o odmiennym zaawansowaniu technicznym. Często zdarza się, że na jednej hali pracują nowoczesne maszyny z zaawansowanymi sterownikami oraz proste urządzenia wyposażone w przekaźnikowe systemy sterowania.
Praktycznym rozwiązaniem umożliwiającym informatyzację i zarządzanie tak zróżnicowanym parkiem maszynowym oferuje system do zarządzania produkcją EDOCS MES, który wykorzystuje nowoczesną platformę automatyki przemysłowej w miejsce specjalizowanych systemów do monitorowania maszyn. Nowoczesne sterowniki typu PAC (Programmable Automation Controller) z systemami operacyjnymi oraz wbudowanymi panelami dotykowymi i rozproszonymi oraz modułowymi systemami wejść i wyjść umożliwiają stworzenie uniwersalnej platformy przeznaczonej dla różnych obszarów zarządzania procesami produkcyjnymi. Proponowane rozwiązanie pozwala na wymianę danych za pomocą praktycznie wszystkich protokołów komunikacyjnych stosowanych w systemach sterowania maszyn, jak również na bezpośrednią rejestrację sygnałów fizycznych o dowolnym standardzie stosowanym w automatyce przemysłowej. Zastosowanie PAC wyposażonych w systemy operacyjne (np. Windows CE) ułatwia wymianę danych z systemami informatycznymi, a w przypadku PAC z wbudowanymi panelami dotykowymi pozwala na uruchamianie bezpośrednio na nich również rozbudowanych interfejsów człowiek-maszyna (HMI). Rozproszone systemy wejść i wyjść, wykorzystujące sieć Ethernet, zapewniają skalowalność systemu (jeden sterownik może rejestrować dane z jednej lub kilku maszyn), możliwość wykorzystania istniejącego okablowania strukturalnego oraz stosunkowo łatwą zmianę konfiguracji, np. zastąpienie PAC przez komputer przemysłowy o większej mocy obliczeniowej. Dodatkowo ta sama platforma może być zastosowana do modernizacji systemów sterowania maszyn oraz na potrzeby służb utrzymania ruchu (Condition Monitoring, np. monitorowanie drgań, diagnostyka wrzeciona). Pomimo wyższych początkowo kosztów sprzętu w stosunku do dedykowanych systemów monitorowania, w dłuższej perspektywie ogólna platforma, umożliwiająca wdrażanie kolejnych funkcjonalności w sposób etapowy, stanowi bardziej korzystne rozwiązanie. Należy podkreślić fakt, iż tak stworzony system może dostarczać dane dla wielu obszarów funkcjonowania przedsiębiorstwa, np. kalkulacja i rozliczanie kosztów produkcji, badanie wydajności i przyczyn przestojów, rejestracja czasu pracy, kontrola jakości, utrzymanie ruchu, elektroniczna komunikacja pomiędzy pracownikami różnych służb, śledzenie realizacji zleceń i genealogii produktów, wspomaganie zarządzania zasobami magazynowymi, zarządzanie przydziałem zasobów, rozdzielanie zadań produkcyjnych. Jest to istotny argument, który powinien być rozważony przy wyborze struktury systemu.
Wiele firm zastanawia się czy ich park maszynowy, organizacja produkcji, zasoby pozwalają na wdrożenie systemu do zarządzania produkcją klasy MES? Odpowiedź na to pytanie można uzyskać wykorzystując przygotowane przez firmą EDCOS SYSTEMS narzędzie „Ewaluator poziomu gotowości na wdrożenie systemu MES”, który jest dostępny pod linkiem https://edocssystems.com/ewaluator/ .
