Organizacja wdrożenia
Na początku warto zadać sobie pytanie, co rozumiemy pod pojęciem wdrożenia systemu klasy APS. Spotykałem się z różnymi oczekiwaniami klientów i różną definicją tego pojęcia. Dla niektórych jest to system, który pozwoli zaplanować produkcję według kryteriów, takich jak – oczekiwany termin realizacji czy też priorytet zlecenia. Dla innych jest to optymalizacja planu według różnych kryteriów.
Przyjmijmy, że APS nie buduje planu bazowego (planu zero) tylko zajmuje się jego optymalizacją uwzględniając park maszynowy (kalendarz pracy, obłożenie, planowane przeglądy, zgłoszone awarie), pracowników (umiejętności pracowników, kalendarz ich pracy), narzędzia niezbędne do realizacji oraz czasy przezbrojeń, matrycy przezbrojeń, strukturę produktu, czasy operacji.
Wdrożenie APS
Wdrożenie systemu APS to projekt podobny jak wdrożenie ERP czy też MES możemy wyróżnić kilka podstawowych kroków. Pierwszy etap to odpowiedź na pytanie „po co to robimy” – ustalenie celów, kluczowe problemy biznesowe, procesy operacyjne, reguły biznesowe. Powstaje dokument opisujący te kwestie, etap ten najczęściej nazywany jest koncepcją biznesową, analizą przedwdrożeniową. Nazwa nie jest istotna, ważne żeby odpowiedział na pytanie, które sobie zadaliśmy. Drugi etap to odpowiedź na pytanie – „jak to robimy” – dokument opisany w punkcie pierwszym ewaluuje w fazę projektowania sposobu działania systemu APS. Etap trzeci to konfiguracja systemu w oparciu o uzgodniony wspólnie dokument dwóch poprzednich etapów.Kolejny etap to etap związany z testowaniem rozwiązania, pracą przez użytkownika końcowego. Często w tym etapie następują jeszcze zmiany w konfiguracji, ponieważ obydwie strony lepiej poznają specyfikę, i produktu i firmy. Przedostatni etap projektu to uruchomienie produkcyjne systemu. Tutaj może być to uruchomienie BIG BANG lub praca równoległa rozłożona w czasie co zdecydowanie w przypadku APS rekomenduję. Ostatni etap, który jest nie mniej istotny, to wsparcie użytkownika podczas eksploatacji systemu. Wprowadzanie zmian do systemu, ponieważ musimy mieć świadomość, że proces wdrożenia systemu APS nie kończy się w momencie podpisania protokołu odbioru. Jeżeli system ma przynosić korzyści nie tylko na moment startu, ale również w przyszłości, która jest dynamiczna i zmienna, to potrzebuje wsparcia dostawcy.
Integracja
Ważnym elementem etapów projektu jest etap konfiguracji, który powinien zawierać w sobie fazę związaną z integracją. Integracja z systemem ERP powinna być dwukierunkowa jeżeli ma to przynieść wartość organizacji. Dane zawarte w systemie ERP powinny być wysokiej jakości i to bardzo często jest problemem wdrożenia APS. Typowe dane niezbędne do prawidłowego działania systemu to:
Magazyny / Zasoby produkcyjne wraz z dostępnością / Zamówienia sprzedaży / Zlecenia produkcyjne / Zamówienia zakupu / zapasy surowca / zapasy półwyrobów / BOM / Technologia / Marszruty / Indeksy materiałowe wraz z cechami / Zasoby ludzkie wraz z dostępnością / Narzędzia / Matryca przezbrojeń / Marszruty alternatywne
Zakres danych oprócz tych podstawowych może ewaluować. Wyobraźmy sobie, że chcemy optymalizować nasz plan w oparciu o minimalizację kar umownych zapisanych w kontraktach. Kary umowne są naliczane w momencie przekroczenia terminów dostaw. System, żeby wykonać taką optymalizację, oprócz algorytmów, musi mieć dane związane z wielkością kar, ilością dni zwłoki i innych danych, które bierze pod uwagę. Analizując systemy klasy APS warto wziąć pod uwagę ich elastyczność, nie tylko w zakresie konfiguracji, ale również integracji w zakresie komunikacji z systemem ERP.
Ograniczenia
Planowanie i harmonogramowanie produkcji nie jest prostym zagadnieniem. Optymalizacja planu w oparciu o różne kryteria, ważne w danym okresie planowania, to zagadnienie skomplikowane.
Decydując się na wdrożenie APS powinniśmy mieć podstawowe dane zgromadzone w ERP. Dane o wysokiej jakości, takie jak: opracowana technologia produkcji wraz z operacjami i normami czasu, zdefiniowane kalendarze zasobów ludzkich, kalendarze dostępności maszyn i urządzeń, dostępność narzędzi, dostępność surowców i półwyrobów, powinny też zostać określone lead time na poszczególne surowce u dostawców.
Dobre dane to podstawa, z którą najczęściej borykają się dostawcy systemów APS. Brak tych danych powoduje, że projekty rozciągają się w czasie lub wręcz są zatrzymywane do momentu, kiedy organizacja klienta nie przygotuje się wewnętrznie do takiego projektu.
Jako dostawca rozwiązania klasy APS widzimy, że pewne problemy występują w konkretnych branżach. Inne problemy planistyczne występują w firmach, które zajmują się drukiem fleksograficznym (np. zrównoleglenie zleceń, elementy nestingu), a inne w firmach, które zajmują się obróbką metali. Warto też, z mojego punktu widzenia, przygotować dobry zespół po stronie klienta, który będzie miał jasno określone cele do zrealizowania, a to niestety nie jest często spotykane co powoduje, że może powstać dodatkowe ograniczenie – ludzkie po stronie klienta.
Bartłomiej Lux, Prokurent, CFI Systemy Informatyczne
